«ماه قوافی» به آسمان غزل رسید / یادداشتی از آرش یاری
در روزهای پایانی آخرین بهمن‌ماه قرن، کتاب “ماه قوافی” اثر تازه دکتر “علی سهامی” را خواندم که شامل غزلیاتی عاشقانه از جنس معاصر بود که پیوند عمیق با ادبیات کهن ایران‌زمین داشت.
دکتر “علی سهامی” شاعر نام‌آشنای کرمانشاهی، حاصل ذوق و قریحه خود را با دانش، بینش، عواطف و احساسات ناب در قالب اشعاری لطیف و دلنشین به مخاطب منتقل می‌کند.
این شاعر فرهنگی استان، ۴۴ غزل را در کتاب خود گنجانده که سرشار از زیبایی و تصاویر شاعرانه است که برای خلق این تصاویر ویژه از سرچشمه استعداد ادبی خود بهره کامل برده است.
یکی از ویژگی‌های برجسته این کتاب، پیوند عمیق مفاهیم ابیات با تاریخ ادبیات و گذشته پربار ادبیات پارسی و فرهنگ دیرینه ایران است که در لابه‌لای بیت‌های غزل‌ها نمایان است و خواننده آگاه، گویی به‌صورت ناخودآگاه تاریخ ادبیات پیشینیان خویش را ب‌شکلی فشرده و منظوم مرور می‌کند و در کوچه‌باغ‌های فرهنگ و ادب کهنسال ایران قدم می‌گذارد. همچنین آشنایی با موسیقی و اصطلاحات آن، سبب غنای بیشتر غزل‌های کتاب است و گه‌گاهی چشمه‌ای از این هنر نیز میان واژگان اشعار به چشم می‌خورد.
تضمین از شاعران بزرگ ادبیات پارسی و بازگشت به ریشه‌های باستانی به‌ویژه در حوزه آواهای پیشینیان، لطف خاصی به غزل‌های شورانگیز “ماه قوافی” بخشیده‌است و نیز طبع‌آزمایی در بعضی اوزان دشوار شعری، نشان می‌دهد که شاعر زیر و بم‌های ادبیات را به خوبی می‌شناسد و به‌گونه‌ای توانایی خود را در سرایش انواع وزن‌های شعری به رخ می‌کشد.
بیشتر قافیه‌های اشعار کتاب، روان و دلنشین هستند و البته در غزل‌هایی سراغ قافیه‌های دشوار نیز رفته است. ارتباط عمیق شاعر “سرزمین سنگ و آب” با ادبیات فارسی کهن، باعث بهره‌گیری از مفاهیم و واژگان قدیمی در میان اشعار شده و تلاش فراوانی کرده تا با لباسی نو به بازآفرینی این موارد بپردازد.
فضاهای معنایی و تصویری شعر، پیوند عمیقی با هم دارند و زیبایی‌های معشوق به‌شکل دقیق و با ذکر جزئیات دلچسب، توصیف شده‌اند. همچنین استفاده از نام “سهامی” به عنوان تخلّص در یکی از غزل‌ها و اشاره به‌جا درباره شغل شاعر، بیانگر تسلط و تبحّر وی در گزینش واژگان و آفرینش هنری است.
هنجارگریزی‌های شاعرانه و آشنایی‌زدایی دو خصیصه بارز در کتاب‌های دیگر دکتر “علی سهامی” است که در “ماه قوافی” هم مد نظر شاعر قرار گرفته و در کنار استفاده از اصطلاحات دستور زبانی و تخصصی ادبیات در شعر، مخاطب خاص را نیز جذب می‌کند و می‌توان از ساخت‌زدایی گرفته تا پدیدارشناسی به واکاوی اشعار این کتاب پرداخت که در این مقال نمی‌گنجد.
به هر حال، دکتر “علی سهامی” با انتشار کتاب “ماه قوافی” یادگاری ماندگار در آستانه سال ۱۴۰۰ هجری خورشیدی از خود بر جای گذاشته و امید است که شاهد درخشش بیش از پیش این شاعر فرهیخته باشیم که چراغ شعر را روشن نگه‌داشته‌است.