خان داشتیم تا خان! / استاد منصور یاقوتی
با افسوس باید گفت که به دلیل کردارهای ناپسند چند خان درگوشه و کنارکشور یا درغرب ایران و یا در لرستان و پشت کوه …, خوانینی که بودند و خدمات ارزنده ای درزمینه ساخت مدرسه، ساخت پل و یا فرهنگ و موسیقی انجام داده، چهره شان در پس ابرهای آوازه گری آن چند تن دیده نشود.
درسال 53 من که معلمی ساده بودم , دست تقدیر یا سرنوشت من رادرمنطقه کلیایی از توابع شهرستان سنقربه سوی آبادی «میدان» روانه کرد. بگذریم که معلم پیش ازمن خانمی مدرن بوده بی توجه به فرهنگ و آداب و رسوم مردم و اعتراض روستاییان را چنان برانگیخته بود که به اداره رفته و گفته بودند ما معلم نمی خواهیم و پاسخ شنیده بودند که شمالایق معلم نیستید!
من را که بی خبراز این قضایا بودم به روستای میدان فرستاده که تا چند روزهیچ کس نیاید و بپرسد: بنده ی خدا که هستی ؟ تشنه نشدی؟ گرسنه نیستی؟ چرا برنمی گردی؟ اما من بیدی نبودم که ازاین بادها بلرزم و چون مرغ توفان دل به توفان ها سپرده! بگذریم آنجا ملک زنده یاد علی اوسط خان امجدی بود , عدالت خواهی راستین که تمام زمینهایش رابین روستاییان تقسیم کرده بود ودرتهران مستاجر ودلخوش به رفاقت باچند تن اهل اندیشه وپیکارگرعدالتخواه.
باری! خان برادری داشت به نام اسد امجدی اهل فرهنگ و شاعروموسیقی شناس درسطح آکادمیک. من باهر دو تن آشنا شدم. چون با سماجت در آن روستا ماندم و زیرنظر پلیس سیاسی که بحت آن اینجانیست ! از اسدالله خان امجدی به همت انتشارات بیگوند درسال 70 کتابی در3000نسخه منتشرشده به قطع 21 در28سانت با کاغذ سپید و طرح روی جلد: تاقبستان و در زیر دو نوازنده با لباس کردی: یکی دوزله می نوازد (سازمنطقه کلیایی) که از دو تانی ساده درست می شود و استاد آن زنده یاد (آمان دای ) بود.
اهمیت کتاب اسدالله امجدی در این است که با دقت علمی برخی از نغمات محلی مردمان روستانشین را تبدیل به نت کرده که از گزند تندباد حوادث در امان مانده و درهمه جای دنیا برای کسانی که نت و الفبای موسیقی علمی را می شناسند قابل استفاده باشد.
گذشته از این موضوع ترانه‌هایی را در الفبای نت آورده که بخشی از تاریخ زندگی مردم کُرد است. مانند «سحری» که بامداد جشن عروسی نوازنده ها ایستاده بر پشت بام نوای اساطیری را زیر آسمان با سرنا و دهل طنین می افکند: «سحرسحره, سحرخروسه – زره پاوینک تازه عروسه » یا د و نام اسدالله امجدی و برادرش علی اوسط خان امجدی جاودان باد
امرداد 1402 کرمانشاه.
انتشار در هفته‌نامه صدای آزادی شماره 676