کورته وتارێگ له سه‌ر سایه‌ڕه‌یل که‌ل / محه‌مه‌د مرادی نساری
یه‌کێگ له خه‌ساره‌یل گه‌ورای شێعر ئازاد؛ ته‌وزیح‌دان و فره وه‌تنه. فره وه‌تن نه‌گ وه مانای کووتاهی یان بڵێنی شێعر، گاهه‌س وه مانای قسه‌یلێگ عادی ک له فرم شێعر دا‌نه‌سه‌و ده‌یشت و زا‌ق و دیارین؛ جوور لکێ گووشت ئزافی. ئێ خه‌سار و ئێراده له کتاو تازه‌ی کاک “ئحسان نه‌جه‌فی” وه ناو “سایه‌ڕه‌یل که‌ل” له فره جی خوه‌ی نیشان ده‌یگ:
هه‌ساره‌یلێگ هه‌ن
ک سه‌دان ساڵ نۊری له ئیمه دۊرن
یانێ
ئی نۊرێانه ک ئیسه ئیمه دۊنیم
سه‌دان ساڵ وه‌ر له ئییه
له لێان جیاوه بیه…
ص61
ئیمه مه‌گه‌ر قراره کتاو فیزیک یا هساره‌ناسی بخوه‌نیمن؟ ئێ ته‌وزیحات وازحه، نه ته‌نیا شاعرانه نین، ئیجاز شیعره‌گه‌یش به‌نه ژێر پرسیار و هۊچ جیێگ له ناو یه‌ی پرتووک شێعر مودرن ئه‌ڕایان نیه. نموونه‌ی تر له ئێجوور ته‌وزیحاتێگ شێعر ص56 و… شاعر بایه تا ئه‌وره‌گ تۊه‌نێ قه‌ڵه‌م خوه‌ی له ئێجوور شێوه‌ی به‌یان و نۊساننێ بپارێزێد. یه‌کێگ له مدوو‌ه‌یل سه‌ره‌کی ئێ کاره وه باوه‌ر من ده‌س خوار گرتن موخاته‌به، یانێ ئیمه گومان که‌یمن گاهه‌س موخاته‌ب خاس له قسیه‌یلمان نه‌ڕه‌سێگه‌و. له‌یوا زهنیه‌تێگ بایس بوو ئیمه زیاتر وه‌ره‌و لای شێعره‌یل و ته‌ساویر ساده و کلیشه‌یی بچیمن:
لفێگ مه‌ل بۊچگ
نیشتنه‌سه بان لق دوپه‌لێگ
ک سوو ده‌سه تیرکه‌ما‌نێگه!
ص62
ئێ شێعره – ئه‌گه‌ر باوه‌ر بکه‌یمن شێعره- چه خوازێگ وه پیمان بۊشێگ؟ یانێ ئه‌ڕا نموونه چۊن قه‌راره سوو ئه‌و لقه (به‌رفه‌رز مه‌حاڵ) بووگه تیرکه‌مانێگ، دی هۊچ مه‌لێگ حه‌ق نه‌یرێ جارێ له بانێ دانیشێ؟ دی نه‌بایه ئێرنگه ئستفاده لێ بکرێد؟ خوو ئه‌سڵه‌ن ئێ چشته ک لق دارێگ بووگه تیرکه‌مان چ چشت تازه و شاعرانه‌یگ دێرێ؟ فره له شێعره‌یل ئێ کتاو کاک ئحسانه تۊش ئێجوور گیچه‌ڵێگن. له فره جی شاعر نه‌تۊه‌نستگه مه‌نتق شاعرانه‌یگ ئه‌ڕا قسیه‌ی خوه‌ی بۊنێگه‌و. هه‌ر وه ئێ خاتره ئه‌و بڕه له شێعره‌‌گان “سایه‌ڕه‌یل که‌ل”، له سه‌ر موخاتب کاریگه‌ری دیاریێگ نه‌یرن. ئه‌ڕا نموونه شێعره‌یل ص20- ص16-ص17 و… ئه‌مان له فره جی هه‌م شاعر تۊه‌نستگه ئبهام و ته‌ساویر ره‌نگینێگ له ناو شێعره‌یل خوه‌ی بارێگ:
چه‌نێگ ها بانێوه
فرووتن عه‌تر وه تو؟!
من ته‌نیا ئه‌تر فرووشێگم ک زانم!
ص46
له ئێجوور کاره‌یل دڵقرچێگ هه‌م له ناو ئێ کتاوه فره‌سه، ئه‌ڕا نموونه تۊه‌نیمن وه شێعره‌یل ص31- ص46 – ص18 و… ئاماژه بکه‌یمن. جیا له تمام ئێ باسه‌یله کاک ئحسان نه‌جه‌فی یه‌کێگ له ده‌نگه‌یل جیاواز و دیاری شێعر نووخواز کرماشان و ئیلامه. وه بێ‌گومان کاره‌یلێ هه‌میشه شیاوی شیکاریه.
دی 96