چیرووکێگ له که‌یوومه‌رس ڕزایی / ڕیچه‌رمێ قووخن
هەر ئێواران گوونیێگ کوتا لە کووڵ و رۊەو قەورسان بۊ. ڕیچه‌رمێ قووخن، وەرەنپووز ،کوناێ کوچگ چەوێ ک چەویل قیچ لنگ وە لنگێ داشت ئەولێ ڕیشێ گەڕ گولێگا، پووس دەس و دەمچەو و پووق ملێ هزار لووچ داشت. چمانێ لە زگ داڵگ هە وە ئێ شێوە پێابۊد.
ئەوانەگ لە زۊا ناسینەێ هناێ باسێ بۊ گشتێ وتیان ک هە لە منالیا هە وە ئێ شیوە دیمنەسەێ یەسە ئیمە پیر بۊمنەو و یەۊ هەر ئەوەسە ک هەس ،پیر و جوان یە قسیەێان بۊ ،کلێگیل دەسێ لە جەور کار بۊ یا کار خودا گۊڕیاۊن و وەرەو دەیشت لەشێ چەفتەو بۊن، هناێ ڕێ کرد جوور کوور لەپ وەشان و تەلەپا کوتا.
گونێەگەێ دەسێ ئەگەر بگووشیایدەێ دەم مار قەێێ کرد لە بوو زفرو چرک ئەو قەرە ملێ جەڕەو داۊد ک ئەگەر دەسە لێ وڵ بکردیاید وە بەن نا دیاری دووپات و هووکاری دەرێ بەسیاۊدوو واز نەۊاد .
ئێ هات و چێن هەر ئێواران ک لە سەر قەرار خاسێگ بۊ ،بۊدە نیشانەێ پرسێاری گەوراێگ ک نە لە ناو زێنم جیێەو بۊ و نە ملم بەڕەست هەڵگردنێ داشت. لە وت و وێژ ئەول خوەما شەکەت بۊم ،ئڕاێ فامین باێەس خەتەر کرد یا فکر مەکە و ئڕا مەۊش یا ئەگەر وەتید بایس ئڕاێ گرتن جواوێ دڵ نا لە دلیا. یەێ ڕووژ برێار خوەم گردم .
– مەرگ یەێدەفەو شیوەن یەێ دەف ،لەشوونێ چم .
گوڕگورجەو بۊم و وسام تا سەر قەرار هەمۊشەێ ،هات و جوور جاران رۊ نا لە هناز قەورسان دۊرێ نزیکێ کردم و کەفتمەو شوونێ هە یەگێ ڕەسیمە نزیک قەورسان پاڕکە خسەم ،لەرز دنیا ڕشیا لە گیانم ،کەردە پەشیمان بۊم ،چماێ نەزانسم ئڕاێ کوورە هاتمە چماێ تازەفامۊم چێ خەڕێگ ئڕاێ خوەم گردۊمە ئاو .
– ئڕا هاتم؟ وە م چوە ئێ کوومەێ زۊخە چوە کەێد؟ ئاخێ یەکێ نیە وە م بۊشێد ئێ شەڵ شیت عبرەتە چوە لە دەسێ تێد؟ ک وەێ وەختە کەفتمەسەو شوونێ؟ هەر کە بۊنێد یا ئەژنەوێد چوە کردمە هە خراو دێدە پیم و بەد بیڕا وە پیم ئۊشێد .
م لە وڕاوە ئەولێ خوەما بۊم و ڕکە ڕکم بۊ وڵام ڕیچه‌رمێ جوور بەسە زوانێگ ک ڕێ ماڵ بەڵەێ بوود و لە هەر جاێ وڵێ بکەید ڕاس باێد ئڕاێ ماڵ ،ڕێ قەورسان فێر بۊدو ڕاس وەرەو ئەو هنازە چێ .
– هەرچێ بادا ،باد. لە مردن ئەولاتر چوود؟ لە شوونێ چم ئەگەر وە قیمەت گیانم تەمام بوود . هناس سەرد قۊلێگ هەڵکیشام ،دڵم قورسەو بۊ ،دەس نا دیاری زەۊ پایلم وڵ کردو لەشوونێ چێم . پیرە مەرد ڕەسیە پەڕ قەورسان گوونیەگەێ نا زەۊ نووڕسە ناوێەو. ئێ کەش وە چەویل ناموور قیچێەو چەوێگ هڵاوردە قەورسانا جوور کەسێگ ک سەر هساو بکەێد. دوارە گونی کوتا لە شان و رۊ نا لە
قەورسان . وە یەێ هەو وە دەنگ بەرز کڕکڕێگەو شروو کردە هاوار. هاوارێگ ک بەرق لە سەرم پەڕان و رچگانمە زەۊە و . خاس ک گووش تەکانم بزانم درس ئەژنەفتمە ،دوارە هاتەو دەنگ ،دەنگێگ ک چماێ دەنگ دێوەیل ناو ئەوسانیل بۊ ک لە دڵ دیروک دراتۊن وئێساتە لەێرە هازر بۊد.
تاڵێگ لە مۊ سەرم کەنیمەو نەواێ خەفتۊم و خەو بۊنم یا تەو داشتووم ئێ ئڵاجۊیلە وە دەم تەوەو بۊنم وڵام نە گشتێ لە ئاڵم سەکامتی بۊ وە خەوەر بۊم و گیانم نە تنیا داخ نەۊ ک جوور وەفر زمسان سەرد بۊ و ڕکیام. ڕیچه‌رمێ رۊ کردەو هناز منو وە دەنگ پڕ کڕێگ ک چماێ چنگ ناۊدە قوڕێێەو تواسید خەفەێ بکەید هاوار کرد .
– ڕووژنامە …. ڕووژنامە… خەوریل دا خ
،داخ … ڕووژنامە ….
تەمام مۊ گیانم سیخەو بۊ هناێ دیم کەلە سەرگێگ لە قەورێگا درات و چشتێ دا دەس ڕیچه‌رمێە و ئەۊیش ڕووژنامێگ دا پێ. چەوڕگیاۊمە زەۊەو نە پاێ چێن داشتم ونە زوان هاوار و نە بەڕەستیەگ باوەڕ بکەم یانەگ دۊنم لە ئێ دنیادێ ت ئفاق کەفید و لە ئاڵم سەکامتی.
جوور مەتشخەڵێگ وساۊم و دیم چۊ ڕیچه‌رمێ گلە گلە ڕووژنامەگان فەرەت. ئێکەش هەر ئەو جوورە گ هاتۊد وە لە پە کوتی و تەڵپە تەڵپ هات دا لە قەێم ڕەێ بۊ یا نەیەم ،یا نەتواس بۊنێدەم وە یا نا دیاری بۊم وڵام هە وە ئەو ڕێا ک هاتۊد چێەو. هۊچ جاێگ لە گیانم وە ئختێارم نەۊ وە یەێ هەو دیم پایلم کەفتنە ڕێا و چێن وەرەو ناو قەورسان. پایلم وەرەو قەورسان چێن و دڵم وەرەو شار زوور کرد ،پا وە ڕکە ڕک وەرەو تیەریکی چێێەو دڵ وە ڕپە ڕپ هاوار ڕووژنای کرد. لە دۊر نزیک ئەوڵ قەورێگ ڕووژنامە سەنۊد سام .
وە بێز چەوەو نووڕسمە ناو قەورەو دیم ئسکلتێگ تەک داسە یەکێگ لە سانەگان ئەڵهێێەو ڕووژنامەگە واز کردێە و پەڕەێ ئەدەبی ناسە وەر دەس ،دەسیل ناسە ژێر سەر و چەویل قۊل و تیەریکێ دۊرانێەسە ئاسمان و نووڕێدە مانگ و هسارەگانە و شێعرێگ وە دەنگ فەرە خەمبارێگەو لە دەسگاێ دەشتی خوەنێ:
بۊش وە ئاێەمیل دڵگیرم لیدان
چ فایدە دێرێ هاوار ئەو پدان
لەێرە دەس ڕاسێ لە ژێر سەر دراوردوو دا لە بان سقانیل دەنێێ ،چەقەێ سقان و تووز خوەڵ ها ە تو بان .
سۊەم دەمە دەس گورگەیل کۊە
وەلێ هاشا کەم لە جنس ئۊە
چەویل قۊلێ تیەریکێ کردەو بان نووڕسە ئاسمانەو وە بێ نز کفتمە ڕێا وڵام دەنگێ جوور بەن نا دیاریێگ لە شوونم کریا وەرەو هەر جاێگ چێم لەشوونم هات . چەن گلێان لە ژێر دار کاجێگ جەمەو بۊن و ڕووژنامێگ ناوینە وەر دەس یەکێگەلێان ک کوڵ ترەک بۊو سقانیل قەۊترەکگ داشت وە گومانم ئەوسا.
ئاێەم چڵ چاخێگ بۊد داشت پەڕە دا و گلە گلەێ خەوەر وە دەنگ بەرز خوەنی ،ئەوەکانیش ئەول هەر خەوەرا تەرەق تەرەق خەنسن. ڕووژنامە خوەن وە دەنگ بەرز خوەنی :
– نرخ ماڵ گرانەو بۊە .
یەێ سقان دریژێگ ک وە گومانم ئەوسا ئاێەم دریژ هەمۊشە مەریز رەنگ زەردێگ بۊە وە لۊت قووخنێگەو هناس سەردێگ هەڵکیشاد و وەت :
– خوەزێەو بزانساید ماڵەگەێ م چەنێ چیەرزێد؟
ئەو دۆ گلەگە ئەول یەکا وەتن ماڵەگەێ تنو دانە ژێر خەنێا. خوەێێش قردگێگ وسادو داو لوێێان.
– نرخ ماشین ئڕاێ یەک،دۆ مانگ ترک ئەرزانەو بوو.
کەمێ نووڕسنە یەکەو دوارە دانە ژێر خەنێا. ریقەێ دێێانێان و چەویل قۊل و تیەریکێان دڵ دڵدار ئاو کرد. نیەزانم دینم یا نە وڵام ترسیم بۊننم لێان دۊرەو کەفتم لەوان ک ڕەێ کردم یەکێگ دیم ک نیشتۊدە بان کوچگ قەورەگەێو تن تن ڕووژنامەگە وەرەق دا. چماێ منەی خەوەر خاسێ گەردی. هەیەگ نا همێد بۊو و نەیەوەێ ڕووژنامەگە لۊل دا و فەڕەێ داد. کەفتە ڵاێ پاێ م بۊمە سان و شکەم بردەو وەتم ئلان لە شونێ تێەد وڵام قرمێ خراو بۊو لە قەو نمیاو چێەو ناو.
وە دەم گیانەو چەمیام ڕووژنامە دامەو بن بەخل دی وە خوەما نەیم لەوە فێشتر لە ناو قەورسان بووسم ی و وەرو نوا بچم. دامەو دیشت هەر وە ئەو شونا ک ڕیچه‌رمێ چۊد کفتمە ڕێا وەرەو ماڵ وڵام ڕیچه‌رمێ لە پە کوتی کردو نەڕمیاد وەلێ م تا ڕەسیمە ڕووژنای شار خودا خوەێ زانێ چەن دەف ڕمیام و هەڵسام…