باێهقوژ / چیرووکێگ له زوهره پهناهی
دوواره چۊ ههڕ ساڵ دهنگ باێهقوشهیل له ماڵه خراوهگهێ میمی سغرا وه گوش رهسیاد. فهرخی نهێاشت گول سوو بوو یا شهو. تهنیا چشتێگ ک ساز دایهم ئێ رووژهێل مەردم دهیهکه بۊ، قووقووِ باێهقوشهیل ماڵهخراوهگهێ میمی سغرا بێ. له ناو وهتاقه بوچکلەێگ لە ناو باخ براگەێ مهشهی حیدهر بێدهنگ و باس زنەی کردیاد.
هووشی فره له سهر جاێ نهۊ. گێشت وهتیان وه ئهو شهوه گ شۊهگهێ و سێ گله دۊیەتهیلێ یهێدهفه خهێوێان دا، ئێ جووره جنیەو بۊیه. دهف دهف چهوهیلی له بان روقهیه ژنهگهێ مزهفهر ماقێەو بردیا.
مزهفهر کارگهر براگەێ، مهشهی حیدره. هامشووێ گهرد روقهیه خاس بۊ. جارجارێگ دهس روقهیه گردیاد وە گهرد چهوهیلێ ک سووی خاس نهمهنۊد، نووڕیاده کهف دەسهیلی و وهتیاد: «وه خودا تواسمه یهێ کوڕێگ بهێده پید وینهێ باوگی».
گێشت زانستیان ک میمی سغرا هووشێ له سهر جاێ نییه.ڕوقهیه دهسهیل میمی سغرا وه یواشێگ ناز کرد و ماچێگێ کرد. لێوهیل میمی سغرا شروو کرده لرپهکردن و وهت:« دي وهختێیه باێهد بچم یه دۊیەتهیله دي وڵ نیهکهن»
میمی دهسهیلێ داده کهمهرێ و وە نەرمە نەرمێگەو چێ. مزهفهر نیمهڕوو دۊاێ کار له ناو باخهگهێ مهشهی حهێدهر شهکهت و وڵهکهت هاتۊده ماڵ.
عادهت داشت ههڕ رووژ یهێ وهژینێگێ بیێد تا وه خیاڵ خوهێ پیچ و مهورهیل گیانی رۊن کاری بکهێ. ئهمان دهنگ قووقوو باێهقوشهیل ماڵهخراوەگهێ میمی سغرا ئهمانێ بڕی.
یهێدهفه مزهفهر گهرد دهم چهو قرمز و بی و ههراسان له سهر جاێ پهڕی و وهت:«مرديشوورِ ئێ باێهقوشهیله بووهن؛ یانه چ مهرگیانه؟» چهن جار لیوهیلێ سفت ناده مل یهک و ههناسهیلی وه فشار وه لۊت پانێ داده دهێشت و یهێ راس وه گامهیل دریژ دریژ له ماڵ چێیه دهێشت.
روقهیه وهت: «مزهفهر ئڕا کوره چید؟ بهورهو وڵ بکه کاکه! چۊ ههڕ ساڵ خوهێان شهکهت بۊن و چن» ئهمان مزهفهر گووش نهێاد وه مشتهیل بهسیاێ خوهێ رهسانه ماڵه خراوهگهێ میمی سغرا .
دەر چووی سیهڕهنگهگهێ جوور جاران وه گهرد زهنجیر ئهستوور و چهن گله قوفڵ بهسیاۊد.مزهفهر چهن جار مشتێ قایم وه دهر کوتاد و وه دهنگ بلێنێگ هاوار کیشا:«بچین بچین زۊ کهن» چهن جاریش هو هو کیشا. ئهمان باێهقوشهیل گهن پا دریژ کردۊن.
مزهفهر ئهخمێگ کرد و وهت:«نالهتییهیل! ئمساڵ دێرم ئهڕادان! نیهیلم موفت دهر بچین! دي ئمساڵ ساڵ ئاخردانه»
چهویلێ خڕ داده بان دیوار ماڵهگه تا هاتێ بتۊهنێد رێیگ ئڕا چێن وه ناو ماڵهگه بۊنێدهو. چهویلی کهفته دهروهچ بۊچگڵهێ شکیایێگ وه بان دیوارەگه.
بلێنی ۲.۵ متر بۊیاد! ئهمان مزهفهر دهس لا نهوردیاد. چهن جار سەرێ تەکان دا و له ژیر لێوێ وهت:« دێرم ئرادان!» وه لاێ ماڵێ وه دهو دهرچێ. وهختێگ چێیه ناو ماڵەگهێ، روقهیه تا چهوهیلی کهفته مزهفهر وهت:« پیاوهتی بکه وه خهر شهێتان باوه خوار ول بکه.»
مزهفهر قسهیل روقیه بیجوواو نهێاد و دهوی چێیه ژیرخان و وه خهنهخهنی یهێ بشکەێگ وه پلهگان هاورده بان و وه پلان پلان وه بان زهۊ بردهێ تا وه دهروهچ شکیایهگه خوهێ بخیده ناو ماڵە خراوهگهێ میمی سغرا.
روقهیه تا چهوێ کهفته بشکهگه زانس رهگ خهرییهت مزهفهر گوڵ کردێیه و تا کارهگهێ تهمام نهکهێ، دهس لا نیهوهێد.
ئمجا کهفته شوونێ و جار جارێگ خوتانیاده سهرێ و وهتیاد:« پیا یهێ نالهتێگ بکه شهیتان ول بکه گێشت ئۊشن ماڵهگهی میمی سغرا پڕ وه پری و جنه. ههڕ کهس بچووده تێ، جنهیل رووژگاری سیه کهن»
مزهفهر وه ژێر چهو نووڕیه ژنهگهێ و وهت:« تو خودا ول بکه! یانه گێشتێ خورافاته ئێ قسهیله چهس؟! م ئهگهر ئێ باێهقوشهیله وەێ ماڵه نهخهمه دەێشت، کوڕ باوگم نییم!»
مزهفهر حهق داشت باێهقوشهیله خهوِ نیمهرووێ ژار مار کردون. رهسییه ژێر دهروهچ، بشکهگه هێز دا وهت:« روقهیه ئیره زهۊیهگهێ چاڵ و بهرزه یهێ دهسێگ بگره لیو بشکهگه نهکفید تا وه ئێ دهروهچه بچمه ناو.»
روقهیه وه ژێر لیوێ ههێ پچانیاد؛ زانستیاد که نیەتۊیهنێد مزهفهر وه کاری ههڵهو گهردنێد. وه برۊهیل وه یهک گریه دِریاێ، دهسهیلێ قایم وه لیو بشکهگه چسبان و وهت:« موازب بوو بهڵاێگ وه سهرد ناێد.»
مزهفهر قهش قهش خهنی و وهت:« رخد نهچوو ئهگهر جنهیل چێنه گیانم، گهرد تو یهکی کارێگ نهێرم» روقهیه چشتێگ نهوهت. وه بوورێگهو لیوهیلێ جهمهو کرد و سهری خسه خوار.
مزهفهر هه ئهوجوره ک خهنستیاد دهرجا پهڕییه بان بشکهگه. وه دهروهچه شکیاێهگه ناو ماڵه خراوهگهێ میمی سغرا تهماشا کرد. وهت:« روقهیه وهێره چشتێگ دیار نیه! م چمه ناو بۊنم چ خهوهره»
مزهفر کوڕئهڵمهت خوهێ خسه ناو ماڵەگه. تا چهوی کهفته باێهقوشهیل سیه، گێشت مۊیهیل گیانی سیخهو بێ و عهرهق سهردێگ وه بان گیانێ نیشت.
مزهفهر وه نۊکه نۊک وهت:«وه ویی وهی رو روقهیه ویره سێ گله باێەقوش سیهس ک له دهور یهک خڕ خوهن و جار جارێگ چنگەیلێان کهنه ناو زهۊ و خاک کف وهتاقگه فره دهنه ئهولاتر.
چمان وه ئهو ژێره دێرن مینەی چشتێگ کەن. وە خودا دەس کهمێگ وه جن نهێرن» روقهیه تا ئێ قسهیله شنهفت، گیانێ شروو کرده لرپه توواس بشریقنێد؛ ئهمان حهڵقی هاتۊده یهکهو و دهنگی دهرناتیاد.
تهنیا کاری ک کرد یه بێ ههراسان دهوییه لای ماڵهیل دهور و وهر و مشتهیلێ قایم وه دهرهیل کوتیاد. ههێ وه ئێ ماڵ و ئهو ماڵه دهویاد. مهردم بِربِر وه ماڵەیلیان هاتنه دهێشت تا چهوێان کەفتە روقهیه، وه دڵێان بهرات بێ ک چشتێگ بیه.
روقهیه زووانی بسیاۊد. جۊ لیوهیل، دهسهیلێ کوتیادە ناو سهرێ و جارجارێگ وه کلکێ ماڵ میمی سغرا نێشانه گردیاد. گێشت مهردم دیهکه وه شوون خوهێان تا دهر ماڵ میمی سغرا کێشان. مهردم تا چهوێان خواردە بشکهگێ لای دیوار، زانستن که مزهفهر چیسه ناو ماڵەگه.چهن گله پیای زوردار گهرد یهک شانیلیان وه دهر ماڵهگهێ میمی کوتان. دهر شکیاد و چینه ناو.
چاڵێگ له ناوڕاس ماڵەگه دین. ئهمان خهوهرێگ وه باێهقوشهیله ک ئاسایش ههڕ ساڵهی مهردم دهیهکه بردۊن، نهۊ! .مزهفهر دین ک تهک داویده دیوار و سێ گله کهپووڵ بوچگڵه له باوشێ نیشتۊن.