بُرشی از مانیفست شعر مدرن کوردی جنوبی / جلیل آهنگرنژاد
در سال هزار و سیصد و هفتاد و هشت خورشیدی که اوج شور و تلاش ادبی جمعی مقبول به شمار می‌رفت و همزمان با تلاش‌های میدانی فرهنگی و ادبی در فضاهایی همچون انجمن ادبی سروه، بر آن شدیم که دنبال چهارچوبی برای حرکت‌هایی باشیم که البته از یکی دو سال قبل از آن شروع شده بود. بر همین اساس با همراهی «علی رسولی» مانیفست یا بیانیه‌ی شعر مدرن (نوگرای) کوردی جنوبی را در نشریات آن سال‌های کرماشان منتشر کردم. خلاصه‌ای از این بیانیه پیش روی شماست:
«گویش کوردی جنوبی که بر ریشه‌ای بسیار محکم استوار گردیده، در پهنه‌ی زبان کوردی فضایی بکر و پرجاذبه را پیش روی متذوقان اهل قلم و اندیشه‌ی این دیار قرار داده است. این گویش در حوزه‌ی ادبی، علی‌رغم برخورداری از پتانسیل های لازم، به علل مختلف نتوانسته پا به پای تحولات دنیای مدرن حرکتی پویا داشته باشد.
در گذشته، شعر ما در افواه عامه وسیله‌ای برای تفنن بود و در شکل بدوی خود سالیان سال رخوت و سستی ادبیات‌مان را به ما گوشزد می‌کرد. اما امروزه به این امر واقفیم که شعر از عوامل ارزنده‌ی تعالی فرهنگ و زبان یک ملت به حساب می‌آید و جزو ارکان رکین فرهنگ‌ساز جوامع بشری است. به این سبب شایسته نیست که در میان ما به همان شکل بدوی خود باقی مانده و بنا به نیاز زمان متحول نگردد.
امروزه بر اهل قلم و اندیشه‌ی این دیار واجب است در راه رسیدن به شعری که می‌خواهد همپای زمان گام بردارد و به صید آرا و اندیشه‌های فرا روی جامعه بپردازد، قدمهای استواری بردارند و جوانان جویای نام این دیار نیز باید بتوانند برای فردای روشن پیش رو در وادی شعر و ادبیات راهی تازه را بیاغازند. بیانیه‌ی حاضر می‌کوشدبا این اهداف، مقدمه‌ای برای این حرکت نوین و تحول ارزنده باشد:
۱-ساماندهی به حرکت جدیدی که در شعر کوردی این دیار بوجود آمده است.
۲- اشاعه و ترویج نوگرایی ادبی در بین جوانان نوجوی فرهنگ دوست.
۳- همگام و همراه کردن شاعران نو اندیش با این حرکت نو آیین
4- نوکردن جامه‌ای که دیگر بر قامت شعر کوردی بسیار کهنه شده است و در نهایت رسیدن به جریاناتی ادبی که شانه به شانه ی آثار تولیدی دیگر گویش ها در زبان کوردی حرکت کند.
شعر مدرن کوردی جنوبی شعری است که از این ویژگی ها برخوردار باشد:
۱- نگاه جدید و منتقدانه به گذشته و حالِ شعر و بازسازی برخی از تکنیک‌ها و اسلوب ادبی گذشته بر اساس نیازهای زمانه.
۲- بهره گیری از قالب‌ها و فرم های معمول و رایج در زبان‌های برتر دنیا به شیوه‌ای که تاریخ مصرفی نباشد.
۳- پرهیز از چهارچوبهای محدود و تنگ نظرانه.
۴- با ایمان به اینکه شکستن ساختارهای زبانی اعم از نحوی و غیره می تواند به کشف را‌ه‌های تازه‌ای منجر می‌شود، لذا شعر کوردی جنوبی این گونه نگرش‌ها را یکی از اصول پایه ای خود می‌داند و در زمینه‌ی تحول در متن لازم است که شاعر نوگرای کوردی جنوبی از همه‌ی عناصر، تکنیک‌ها و ابزارهای ادبی جهانی بهره جوید… این بیانیه با امضای نگارند‌ه‌ی این سطور و علی رسولی از فعالان فرهنگی اسلام آباد غرب در همان سال‌های دهه‌ی هفتاد خورشیدی منتشر شد.
برگزفته از کتاب: رێه‌گه‌ێ کاوه