چگونه فرصت‌های فرهنگی به تهدید تبدیل می شوند؟/ دکتر مهنوش خزایی *
فرهنگ مجموعه ای است از آداب و رسوم ، عادات، قوانین و مقرارت و ادبیات و هنر و زیبایی شناسی و دین و زبان و هرآنچه که سبک زندگی مردم یک جامعه را تعیین می کند. لذا همه ی این مولفه ها باید مدیریت شوند تا فرهنگ بتواند پویا و منظم علاوه بر اینکه موجودیت خود را حفظ می کند به نسل های بعدی نیز منتقل شود .
اما مدیریت فرهنگی باید به طور علمی و تخصصی بر جامعه اعمال شود . اگر مدیریت فرهنگی علمی بر جوامع حاکم نباشد فرصت هایی که فرهنگ و تنوع فرهنگی ایجاد می کنند تبدیل به تهدید خواهد شد. لذا در این بررسی به این موضوع خواهم پرداخت که چرا در کرمانشاه مدیریت فرهنگی علمی دانشگاهی حاکم نیست !
یکی از عمده ترین دلایل عدم به کارگیری مدیریت تخصصی در حوزه ی فرهنگ ، کمبود فارغ التحصیلان رشته ی مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی در مقاطع عالی است. لذا ناگزیر، مدیریت فرهنگی استان در دست متخصصان رشته های دیگر که به نوعی به فرهنگ یا مولفه های آن ربط دارند، دست به دست می چرخد و نه متخصصان رشته ی مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی و چنانچه متخصصی هم در این زمینه باشد به دلیل تنگ نظری های حاکم بر بعضی از ادارات مجالی به این افراد داده نمی شود چرا که این متخصصان می توانند نقایص حاکم بر مدیریت مدیران فرهنگی در وضعیت موجود را بیرون کشیده و به تصویر بکشند.
یکی دیگر از موانع موجود در بکار گیری مدیریت علمی فرهنگی، عدم اعتقاد به سند و برنامه در این مسیر است. فرهنگ نیز مانند همه ی مسایل دیگر باید گام به گام با برنامه مدیریت شود. عدم اعتقاد به برنامه ریزی و سندنویسی در مدیریت و به تبع آن در مدیریت فرهنگی چالشهای زیادی را برای مدیران ایجاد خواهد کرد.
از آنجا که کشور ما یک کشور چند قومیتی است و تنوع فرهنگی در آن بالاست می تواند نقطه‌ی قوتی در مدیریت فرهنگی حاکم بر آن باشد اما عدم به کارگیری مدیریت علمی و تخصصی بر فرهنگ موجب می شود تا سیاستگذاری های فرهنگی که در کشور به صورت کلی تعیین و مشخص می گردد توسط مدیران فرهنگی در استان بومی سازی نشود و کارایی آنها پایین آید.
همچنین عدم بهره گیری علمی از مدیریت فرهنگی باعث می شود مدیران فرهنگی اعتقاد چندانی به مشارکت مردی در حوزه ی فرهنگ نداشته باشند لذا این موضوع دو آسیب جدی را به دنبال خواهد داشت. اول اینکه برنامه های فرهنگی بر اساس نیازهای مردم تدوین نمی شود لذا مردم انگیزه ای برای مشارکت در آن ندارند و دوم اینکه پایبندی و احساس تعهد مردم به برنامه های فرهنگی که خود در آن مشارکت نداشته اند کاهش می یابد.
لذا باید با توجه به بکار گیری مدیریت تخصصی جوان در حوزه های مختلف از جمله فرهنگ ، فرصت های زیادی ایجاد کرد تا فرهنگ در بستر صحیح خویش ادامه یابد و رسالت خود را درست بجای آورد. همانگونه که رهبر معظم انقلاب نیز بر بکار گیری مدیران جوان و متخصص انقلابی تاکید داشته اند.
انتشار در هفته نامه صدای آزادی / شماره 632
*دکترای مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی و رییس دانشگاه علمی کاربردی همیاری شهرداری‌ها