-thumb-378x159-1209.png)
بێ رسانە وە تاڵان چیمن! / مازیار نەزەربەیگی
رسانە وە زوان سادە یانێ یەی رزار (سیستم) گ کارێ وەتن هەر ئەو چشتەیلەسە گ مەردم بایەس بزانن. ئێ رزارە ئەڵبەت تەنیا کارێ ئاگادار کردن مەردم نییە، بەڵکۆ لە ئێ رێیە لە هەر کەسێگ تیوەنێد رەخنە بگرێد و لە هەر باوتێ گ بزانێد هەوەجە هەس، بیوشێد یا بنیوسێد. رەخنە گرتن یەی جوور دەسمیەت دانە و وەل گەنەکاری و دژایەتییا جیاوازە.
رسانە وە زوان سادە یانێ یەی رزار (سیستم) گ کارێ وەتن هەر ئەو چشتەیلەسە گ مەردم بایەس بزانن. ئێ رزارە ئەڵبەت تەنیا کارێ ئاگادار کردن مەردم نییە، بەڵکۆ لە ئێ رێیە لە هەر کەسێگ تیوەنێد رەخنە بگرێد و لە هەر باوتێ گ بزانێد هەوەجە هەس، بیوشێد یا بنیوسێد. رەخنە گرتن یەی جوور دەسمیەت دانە و وەل گەنەکاری و دژایەتییا جیاوازە.
سوگواره‌ای در کلیدر / معصومعلی صیدی
رگه های عرفان در کلیدر در گفت و گوی ستار و فرهود و «قتلگاه کجاست» کاملاً محسوس است. به هر حال فرهود خود اقرار می کند که یک تئوری باز و «شعری باف» است. بر ای هر اندیشه ای، باید اقدامی در پی باشد. هر مرام و مسلک و جهان بینی و دیدگاهی، یک ساختار آرمانی را جست و جو می کند.
رگه های عرفان در کلیدر در گفت و گوی ستار و فرهود و «قتلگاه کجاست» کاملاً محسوس است. به هر حال فرهود خود اقرار می کند که یک تئوری باز و «شعری باف» است. بر ای هر اندیشه ای، باید اقدامی در پی باشد. هر مرام و مسلک و جهان بینی و دیدگاهی، یک ساختار آرمانی را جست و جو می کند.
دکتر بیژن کلهرنیا در گفتگو با صدای آزادی: مسؤولان به‌خواست‌مردم توجه‌کنند
مسأله گرایش‌های توسعه و چارچوب‌های تصمیم‌گیری مدیریتی روال پیچیده‌ای دارد. ولی مدیران در چنین مواردی باید نظرات شهروندان و همانگونه که گفته شده مصلحت عمومی را مبنای تصمیم‌گیری قرار دهند. درک ارزش‌هائی که نام برده شد مقارن مفهوم مصلحت عمومی است. بسیار ارزنده و زیبنده است که مدیران مفاهیم امروزین مدیریت و توسعه را در چارچوب نظام ارزش‌ها جستجو کنند.
مسأله گرایش‌های توسعه و چارچوب‌های تصمیم‌گیری مدیریتی روال پیچیده‌ای دارد. ولی مدیران در چنین مواردی باید نظرات شهروندان و همانگونه که گفته شده مصلحت عمومی را مبنای تصمیم‌گیری قرار دهند. درک ارزش‌هائی که نام برده شد مقارن مفهوم مصلحت عمومی است. بسیار ارزنده و زیبنده است که مدیران مفاهیم امروزین مدیریت و توسعه را در چارچوب نظام ارزش‌ها جستجو کنند.
«طنز» راهی برای مبارزه است / گفتگوی صید محمد پرور با هفته نامه صدای آزادی
«صید محمد پرور» معلمی شریف از همین روستاست که سال‌هاست سرنشین دنیای رازآمیز شعر و ادب است. از طبیعت «بره‌کو» و خوه‌ره‌تاوش تا بهارهای دلنشین نثار «چله» همه و همه الهام بخش روح شیفته‌ی او می توانند باشند. بیشترین شاعرانه‌هایش را به زبان کوردی سروده و کتابی هم با نام «په‌ژاره» چند سال پیش منتشر کرده است. مخاطبان، شعرش را به خاطر صمیمیت، نگاه ویژه به طبیعت، باورها و داشته های فرهنگی و اجتماعی می پسندند و چاشنی طنز نیز از «صید محمد» شاعری مخاطب‌پسندتر ساخته است....
«صید محمد پرور» معلمی شریف از همین روستاست که سال‌هاست سرنشین دنیای رازآمیز شعر و ادب است. از طبیعت «بره‌کو» و خوه‌ره‌تاوش تا بهارهای دلنشین نثار «چله» همه و همه الهام بخش روح شیفته‌ی او می توانند باشند. بیشترین شاعرانه‌هایش را به زبان کوردی سروده و کتابی هم با نام «په‌ژاره» چند سال پیش منتشر کرده است. مخاطبان، شعرش را به خاطر صمیمیت، نگاه ویژه به طبیعت، باورها و داشته های فرهنگی و اجتماعی می پسندند و چاشنی طنز نیز از «صید محمد» شاعری مخاطب‌پسندتر ساخته است....
نان در فرهنگ عامه کرماشان / رضا موزونی
انسان های نخستین در اولین آشنایی با دانه های گیاهان آنها را شناخته و کشت کردند و گندم و جو پایه کشت و کشاورزی قرار گرفت. بر اساس برخی پژوهش های باستان شناسی کشت گندم برای اولین بار در ناحیه زاگرس انجام گرفته است. کشف ابزارهای تهیه آرد، در کاوش هایی باستان شناسی در برخی مناطق استان کرماشان، گواهی بر این نکته است....
انسان های نخستین در اولین آشنایی با دانه های گیاهان آنها را شناخته و کشت کردند و گندم و جو پایه کشت و کشاورزی قرار گرفت. بر اساس برخی پژوهش های باستان شناسی کشت گندم برای اولین بار در ناحیه زاگرس انجام گرفته است. کشف ابزارهای تهیه آرد، در کاوش هایی باستان شناسی در برخی مناطق استان کرماشان، گواهی بر این نکته است....
در گفتگو با دکتر سهامی مطرح شد: فرمانروایی کوردهای کلهر بر بغداد
ذوالفقار خان کلهر در سال۹۳۵ بر بغداد حکمرانی می کند و پس از پیروزی و برگشت شاه طهماسب از جنگ با ازبکها سرکوب می شود. این شخصیت کیست و چگونه به پشتیبانی کُردان کلهر بر شهر بغداد تسلط می یابد، از لابلای متون تاریخی به ویژه خلاصه التواریخ و تاریخ ایلچی،چنین بر می آید که رهبری کُردهای کلهر قبل از ابراهیم خان و ذالفقارخان بدست «چوهه سلطان کلهر» بوده است و ...
ذوالفقار خان کلهر در سال۹۳۵ بر بغداد حکمرانی می کند و پس از پیروزی و برگشت شاه طهماسب از جنگ با ازبکها سرکوب می شود. این شخصیت کیست و چگونه به پشتیبانی کُردان کلهر بر شهر بغداد تسلط می یابد، از لابلای متون تاریخی به ویژه خلاصه التواریخ و تاریخ ایلچی،چنین بر می آید که رهبری کُردهای کلهر قبل از ابراهیم خان و ذالفقارخان بدست «چوهه سلطان کلهر» بوده است و ...
درباره ادبیات لک / سید قاسم ارژنگ
اگر شعر کله وا، از «ترکه میر» را مداقه قرار بدهیم، تاثیر از فرهنگ و ادبیات شفاهی و سینه به سینه سروده شده. نا گفته نماند چون در گذشته امکان کتابت نبوده، کلامات یارسان و سروده شاعران سینه به سینه از بر بوده اند. حتا سرودهای ترکه میر، در جمخانه ها با تنبور توسط کلام وه‌ش ( کلام خوان) با ساز تنبور اجرا می‌شود، جزئی و بهتر بگویم: پاره‌ی تن مردم لک شده است. ولی شعر «داره جنگه» از سید نوشاد کاملاً از طریق اسطوره به ستم نادرشاه پرداخته و اشاره به هجوم تلخ استبداد و ظلم و جور فرمانرواین می کند و ...
اگر شعر کله وا، از «ترکه میر» را مداقه قرار بدهیم، تاثیر از فرهنگ و ادبیات شفاهی و سینه به سینه سروده شده. نا گفته نماند چون در گذشته امکان کتابت نبوده، کلامات یارسان و سروده شاعران سینه به سینه از بر بوده اند. حتا سرودهای ترکه میر، در جمخانه ها با تنبور توسط کلام وه‌ش ( کلام خوان) با ساز تنبور اجرا می‌شود، جزئی و بهتر بگویم: پاره‌ی تن مردم لک شده است. ولی شعر «داره جنگه» از سید نوشاد کاملاً از طریق اسطوره به ستم نادرشاه پرداخته و اشاره به هجوم تلخ استبداد و ظلم و جور فرمانرواین می کند و ...
ئاگر لە زاگرۆس یا سزیان ژیان؟! / مۆحەمەد جەواد جەلیلیان
ژیان لە زاگرۆس، هەستەیل جیاواز و تایبەتی خوەێ دێرێد... ژیان لە زاگرۆس یانی کووەو بۊن خوەشی و ژان، شەکەتی و ئازادی، تەنیایی و دڵداری، ئاو و ئاگر... ساڵێان فرەێگە ژیان مەردم ئێ نیشتمانە، وەل ترۊسکەێ ئاگر و پرشەێ خوەر و هڵاتن مانگەشەو چوودنە سەر... ئاگر لە زاگرۆس بایەس گیان بەێدن و هناس بوەخشێ نە گیان بسینێ و ژیان بکوشێ...!
ژیان لە زاگرۆس، هەستەیل جیاواز و تایبەتی خوەێ دێرێد... ژیان لە زاگرۆس یانی کووەو بۊن خوەشی و ژان، شەکەتی و ئازادی، تەنیایی و دڵداری، ئاو و ئاگر... ساڵێان فرەێگە ژیان مەردم ئێ نیشتمانە، وەل ترۊسکەێ ئاگر و پرشەێ خوەر و هڵاتن مانگەشەو چوودنە سەر... ئاگر لە زاگرۆس بایەس گیان بەێدن و هناس بوەخشێ نە گیان بسینێ و ژیان بکوشێ...!
ئاگر زاگروس ئاماژەی مودڕنیتەی بێ زانیاریه / ئەشکان میری
بنکەیل مەردمی ک مەبەستێان پارێزان ژینگەس یەکێگ له وە هێز ترین و زوور دار ترین بەشەیل هەر کومەڵگایێگە گ تیوەنێد له بوار زانیاری بەخشان مەردم دەسمێەت دار بوود. ئی بنکەیل مەردمیه، ک ڕووژ وە ڕووژ فرەتر و بوون، له ناوچەیل شار نیشن و دەوار نیشن زاگروس کڵاسەیل فێرکاری و زانیار بەخشی له بوار پارێزان ژینگە دا نەن.
بنکەیل مەردمی ک مەبەستێان پارێزان ژینگەس یەکێگ له وە هێز ترین و زوور دار ترین بەشەیل هەر کومەڵگایێگە گ تیوەنێد له بوار زانیاری بەخشان مەردم دەسمێەت دار بوود. ئی بنکەیل مەردمیه، ک ڕووژ وە ڕووژ فرەتر و بوون، له ناوچەیل شار نیشن و دەوار نیشن زاگروس کڵاسەیل فێرکاری و زانیار بەخشی له بوار پارێزان ژینگە دا نەن.
نیشتیمنه تا زاگرۆس وه پاوا بمرێ! / جه‌لیل ئاهه‌نگه‌رنژاد
تا دنیا دنیا بۊه، زاگرۆس بۊه و دار به‌ڕیو به‌ێره‌ق زنێانیمان بۊه. نه ته‌نیا به‌ڕۊ که تمام دارسان زاگرۆس مایه‌‌ێ ژیانمان له بنه‌ڵبن تاریخ بۊه. کوانێ مان و نان مان له ساێ زاگرۆس هاتێه‌سه عه‌مه‌ڵ.یه یه‌ێ به‌ش بندار له گه‌پمانه گ باێه‌س هه‌ر جار ئه‌ول خوه‌مانا تازه‌ێه‌و بکه‌یمن و له گووش نه‌ته‌ویل نووتره‌ک بخوه‌نیمنه‌ێ...
تا دنیا دنیا بۊه، زاگرۆس بۊه و دار به‌ڕیو به‌ێره‌ق زنێانیمان بۊه. نه ته‌نیا به‌ڕۊ که تمام دارسان زاگرۆس مایه‌‌ێ ژیانمان له بنه‌ڵبن تاریخ بۊه. کوانێ مان و نان مان له ساێ زاگرۆس هاتێه‌سه عه‌مه‌ڵ.یه یه‌ێ به‌ش بندار له گه‌پمانه گ باێه‌س هه‌ر جار ئه‌ول خوه‌مانا تازه‌ێه‌و بکه‌یمن و له گووش نه‌ته‌ویل نووتره‌ک بخوه‌نیمنه‌ێ...
سه شعر از کتاب تازه علی کاکاوند / ه دو جشم سیاه ، ه آخر تنها
سه شعر از کتاب: ﻫ دو چشم سیاه ه آخر تنها
علی کاکاوند ، تاریخ انتشار: اردیبهشت ۹۹، نشر نصیرا
سه شعر از کتاب: ﻫ دو چشم سیاه ه آخر تنها
علی کاکاوند ، تاریخ انتشار: اردیبهشت ۹۹، نشر نصیرا
دانشگاه رازی از جنس کرماشان نیست / جلیل آهنگرنژاد
پرسش دیگر اینکه در کرماشان- بزرگترترین شهر کوردنشین- چرا جوانان نتوانند حد اقل دو واحد عمومی زبان کوردی را آموزش ببینند؟ دانشگاهی که درهایش را بر روی خواسته‌های قانونی و بحق ببندد، به مردم ظلم کرده و همواره در بین آنان غریب خواهد ماند. حرف آخر اینکه دانشگاه رازی از جنس کرماشان نیست. با این نگاه هرگز نمی‌تواند به جامعه‌ی ما ورود کند مگر آنکه مطالبات بحق مردم را پاسخگو باشد.
پرسش دیگر اینکه در کرماشان- بزرگترترین شهر کوردنشین- چرا جوانان نتوانند حد اقل دو واحد عمومی زبان کوردی را آموزش ببینند؟ دانشگاهی که درهایش را بر روی خواسته‌های قانونی و بحق ببندد، به مردم ظلم کرده و همواره در بین آنان غریب خواهد ماند. حرف آخر اینکه دانشگاه رازی از جنس کرماشان نیست. با این نگاه هرگز نمی‌تواند به جامعه‌ی ما ورود کند مگر آنکه مطالبات بحق مردم را پاسخگو باشد.
شعر پرتو توشه‌ى جان است / علیرضا فیض‌بشی‌پور
شعر پرتو توشه‌ى جان است و سراینده اش هاتفى روشنى بخش که براى من معناى واژگان ذوق، ادب و آزادگى، تجسم وجود اوست. در نوباوگى آنگاه که شوریده سر به جستجوى نور، دیار را پشت سر نهادم، در مسیر رویدادها و زمان که به شتاب سپرى مى شد، دریافتم که یار در خانه را گرد جهان مى جسته ام.
شعر پرتو توشه‌ى جان است و سراینده اش هاتفى روشنى بخش که براى من معناى واژگان ذوق، ادب و آزادگى، تجسم وجود اوست. در نوباوگى آنگاه که شوریده سر به جستجوى نور، دیار را پشت سر نهادم، در مسیر رویدادها و زمان که به شتاب سپرى مى شد، دریافتم که یار در خانه را گرد جهان مى جسته ام.
پرتو غزل و شیدایی / فرهاد حیدری گوران
پرتو کرمانشاهی، نامی بزرگ و متعلق به سنت شعر مردم محور است، نوعی از شعر که به فرهنگ توده بر می‌گردد و از آن تغذیه می‌کند. مجموعه آثار او به زبان کوردی خوارو دستاورد خود اوست، بدان‌گونه که مثلا ترانه‌های حسن زیرک چنین است. شیوه‌ی خاص او در نوشتن غزل به زبان کوردی خوارو، پیشینه‌ای اگر دارد در سنت شفاهی شعر کوردی است، و نه صور مکتوب آن...
پرتو کرمانشاهی، نامی بزرگ و متعلق به سنت شعر مردم محور است، نوعی از شعر که به فرهنگ توده بر می‌گردد و از آن تغذیه می‌کند. مجموعه آثار او به زبان کوردی خوارو دستاورد خود اوست، بدان‌گونه که مثلا ترانه‌های حسن زیرک چنین است. شیوه‌ی خاص او در نوشتن غزل به زبان کوردی خوارو، پیشینه‌ای اگر دارد در سنت شفاهی شعر کوردی است، و نه صور مکتوب آن...
پرتو سرمایه فرهنگی این شهر تاریخی است / دکتر میر جلال الدین کزازی
مایەی شادمانی است کە چندی است کە فرهیختگان کرمانشاهی برآن سر افتادەند کە ناماوران کرمانشاە را بە شیوەهای گوناگون بزرگ بدارند و ارج بنهند ...
مایەی شادمانی است کە چندی است کە فرهیختگان کرمانشاهی برآن سر افتادەند کە ناماوران کرمانشاە را بە شیوەهای گوناگون بزرگ بدارند و ارج بنهند ...
جوان، چون کاج کهنسال کرمانشاه... / علیرضا سپاهی لایین
کشش‌های جادویی و جاودانه‌ی زبان مادری و اشراف آنان به ظرفیت وظرافت این زبان باستانی و توقعی که جامعه‌ی کُردی از فرزندان اهل ذوق و هنرمند خویش دارد، آنها را سرانجام به این مهم می‌رساند که زبان مادری‌شان را دریابند و به ساحت این میراث مشترک و مقدس هم ادای دین کنند.
کشش‌های جادویی و جاودانه‌ی زبان مادری و اشراف آنان به ظرفیت وظرافت این زبان باستانی و توقعی که جامعه‌ی کُردی از فرزندان اهل ذوق و هنرمند خویش دارد، آنها را سرانجام به این مهم می‌رساند که زبان مادری‌شان را دریابند و به ساحت این میراث مشترک و مقدس هم ادای دین کنند.
پرتو، خورشید فروزان شعر کرمانشاهان / استاد خسرو خندان
شعرهای پرتو در این آشفته بازار ریا همچو تشریفی است کاویزند بر بالای هیچ " آشفته بازار " "ریا" و... مگر از فرهنگ اجتماع سالم سر بر می آورد؟ اشعار و زندگی و شخصیت پرتو هدفمند بوده و هست که گفته اند شعر سوز است برای کشف حقیقت و رازی بهتر از حقیقت وجود ندارد. پیام پرتو برای انسان معاصر جستجوی حقیقت و یافتن آن است.
شعرهای پرتو در این آشفته بازار ریا همچو تشریفی است کاویزند بر بالای هیچ " آشفته بازار " "ریا" و... مگر از فرهنگ اجتماع سالم سر بر می آورد؟ اشعار و زندگی و شخصیت پرتو هدفمند بوده و هست که گفته اند شعر سوز است برای کشف حقیقت و رازی بهتر از حقیقت وجود ندارد. پیام پرتو برای انسان معاصر جستجوی حقیقت و یافتن آن است.
شاعری کە شهری را شاعر کرد / دکتر یوخابه محمدیان
سال‌ها پیش در اتوبوسی در راه اصفهان به کرماشان بودم. در تمام آن مسیر طولانی بارها و بارها یک آهنگ از سیستم صوتی اتوبوس پخش می‌شد؛ "ارمنی" با صدای زندەیاد حمید حمیدی. هرچقدر که تکرار می‌شد گویا عطش راننده برای شنیدن دوبارەاش فروکش نمی‌کرد....
سال‌ها پیش در اتوبوسی در راه اصفهان به کرماشان بودم. در تمام آن مسیر طولانی بارها و بارها یک آهنگ از سیستم صوتی اتوبوس پخش می‌شد؛ "ارمنی" با صدای زندەیاد حمید حمیدی. هرچقدر که تکرار می‌شد گویا عطش راننده برای شنیدن دوبارەاش فروکش نمی‌کرد....
دوازده غزل و بیست و چهار دوبیتی / ظاهر سارایی
پرتو با سرودن این اشعار، راه تازه‌ای گشود و افقی نو را نمایان ساخت. این اشعار همه اوزان عروضی دارند و به یکی دو وزن محدود نیستند و تنوع چشمگیری در آنها دیده می‌شود. او تجربه‌ای را که در شعر فارسی داشته به سرایش شعر کُردی می‌کشاند.
پرتو با سرودن این اشعار، راه تازه‌ای گشود و افقی نو را نمایان ساخت. این اشعار همه اوزان عروضی دارند و به یکی دو وزن محدود نیستند و تنوع چشمگیری در آنها دیده می‌شود. او تجربه‌ای را که در شعر فارسی داشته به سرایش شعر کُردی می‌کشاند.
مقبولیت عام استاد پرتو / دکتر عاطفی
من فکر می‌کنم دلیل اقبال مردم به اشعار و آثار پرتو بیشتر به این دلیل است که آنها آن مطالبی را که دلشان می‌خواهد بگویند اما نمی‌توانند، دلشان می‌خواهد ببینند اما نمی‌بینند ، در ذهن و زبان پرتو متجلی می بینند و یا مثلا اگر تمام یا بخشی از خاطرات کودکی خود را فراموش کرده‌اند ، آن را به شکل شعری بلند و تصویری از «خاطرات کودکی» پرتو می خوانند یا می‌شنوند...
من فکر می‌کنم دلیل اقبال مردم به اشعار و آثار پرتو بیشتر به این دلیل است که آنها آن مطالبی را که دلشان می‌خواهد بگویند اما نمی‌توانند، دلشان می‌خواهد ببینند اما نمی‌بینند ، در ذهن و زبان پرتو متجلی می بینند و یا مثلا اگر تمام یا بخشی از خاطرات کودکی خود را فراموش کرده‌اند ، آن را به شکل شعری بلند و تصویری از «خاطرات کودکی» پرتو می خوانند یا می‌شنوند...
بۆ ۲۷ی گوڵان ڕۆژی پەرتەوی کرماشانی / عەتا ولەدی
پەرتەو دەسپێشخەری نووسینی غەزەلی کوردی و ئاشتکەرەوەی نەوەی نوێی کرماشانی ناوەندی دوێنێی شێعر و مۆسیقا و ئێرای ڕادیۆ کوردییەکەیەتی لە گەل هەناسەیەکی تازەتر بۆ جیهانی ڕۆمانسیانەی شێعری کوردی بە چێژێکی تایبەتترەوە کە هۆڵیەتی دیار " ئەشقمان خاپوور " نەکەین، چوونکە "خاک و ئاومان هەر یەسە" .
پەرتەو دەسپێشخەری نووسینی غەزەلی کوردی و ئاشتکەرەوەی نەوەی نوێی کرماشانی ناوەندی دوێنێی شێعر و مۆسیقا و ئێرای ڕادیۆ کوردییەکەیەتی لە گەل هەناسەیەکی تازەتر بۆ جیهانی ڕۆمانسیانەی شێعری کوردی بە چێژێکی تایبەتترەوە کە هۆڵیەتی دیار " ئەشقمان خاپوور " نەکەین، چوونکە "خاک و ئاومان هەر یەسە" .
یادداشت اختصاصی اردشیر اسدی به مناسبت روز استاد پرتو کرماشانی
نخستین بار که شعر "ارمنی" را خواندم اتفاقی در درونم رخ داد و احساس کردم در پس پشت واژگان شعر، چیزی ذهنم را می کاود و کسی مرا می کشاند به ناکجا آبادی مه گرفته و غمزده، و در غباری اندوهناک و سرخ گونه، و وجودم دستخوش هراسی می شود و در دهلیزی از جنس بیرحمی رهایم می سازد، و ...
نخستین بار که شعر "ارمنی" را خواندم اتفاقی در درونم رخ داد و احساس کردم در پس پشت واژگان شعر، چیزی ذهنم را می کاود و کسی مرا می کشاند به ناکجا آبادی مه گرفته و غمزده، و در غباری اندوهناک و سرخ گونه، و وجودم دستخوش هراسی می شود و در دهلیزی از جنس بیرحمی رهایم می سازد، و ...
خبرنامه
بازنشر مطالب سایت «سايت بلوط - فرهنگ و هنر غرب كشور» با ذکر منبع مجاز مي باشد.
