-thumb-378x159-1209.png)
لە وه‌ت و وێژ وه گه‌رد مازیار نه‌زه‌ربه‌یگی؛ نیوسه‌ر نووخواز کورد، شییەو کردیم: چیرووک؛ نیشتمانێگ بێ سنوور
ئەدەبیات کوردی لە گشت باوەتێ هەوەجە وە کار کردن دێرێ، چۊن زەمان کەمێگە ک نۊسەرەیل دەس وەپێ بۊنە و هێمان وە یەی سەدەیش نەڕەسیە، سە بایەس هەم لە باوەت شێعر و هەم چیرووک و ئەڵبەت رخنەگری کار بوود. ئەڵبەت وەزیەت شێعر لە چیرووک خاسترە، وە تایبەت لە باوەتی کەمیەت، وەزیەت رخنەگری لە چیرووکیش ها دۊاتر و ئەگەر رخنەگری هاز بگرێ، دەسمیەت ئەدەبیات دێد.
ئەدەبیات کوردی لە گشت باوەتێ هەوەجە وە کار کردن دێرێ، چۊن زەمان کەمێگە ک نۊسەرەیل دەس وەپێ بۊنە و هێمان وە یەی سەدەیش نەڕەسیە، سە بایەس هەم لە باوەت شێعر و هەم چیرووک و ئەڵبەت رخنەگری کار بوود. ئەڵبەت وەزیەت شێعر لە چیرووک خاسترە، وە تایبەت لە باوەتی کەمیەت، وەزیەت رخنەگری لە چیرووکیش ها دۊاتر و ئەگەر رخنەگری هاز بگرێ، دەسمیەت ئەدەبیات دێد.
ئه‌سقه‌ر ئیمانی: مووسیقی باێه‌د هاوار ژانه‌یل مه‌ردم بوود
باوه‌ڕم یه‌سه ک مووسیقی کوردی ئیمه بایه‌د له سه‌رده‌م ئمڕوو هاوار ده‌رد و ره‌نج مه‌ردم و کوومه‌ڵگا بوود. ئیمه چ جوور تویه‌نیم داخه‌یل و ژانه‌یل مه‌ردم خوه‌مان بیونیمن و ئمجا وه روی یانه گشتێ چه‌و بوه‌سیم و ده‌نگ خوه‌مان بووڕیم و ته‌نیا گوورانی دڵداری و ئاشقانه‌ی تکراری ئه‌ڕا مه‌ردم به‌یمنه ده‌یشت...؟!
باوه‌ڕم یه‌سه ک مووسیقی کوردی ئیمه بایه‌د له سه‌رده‌م ئمڕوو هاوار ده‌رد و ره‌نج مه‌ردم و کوومه‌ڵگا بوود. ئیمه چ جوور تویه‌نیم داخه‌یل و ژانه‌یل مه‌ردم خوه‌مان بیونیمن و ئمجا وه روی یانه گشتێ چه‌و بوه‌سیم و ده‌نگ خوه‌مان بووڕیم و ته‌نیا گوورانی دڵداری و ئاشقانه‌ی تکراری ئه‌ڕا مه‌ردم به‌یمنه ده‌یشت...؟!
ئەدەبیات و کوومەڵگا؛ دۊر یا نزیک؟! / مۆحه‌مه‌د جه‌واد جه‌لیلیان
هه‌ر ئه‌و جووره که ته‌مام رۆمانه‌یل گه‌ورا و به‌ناوبانگێ که له دویاێ جه‌نگ جه‌هانی ئه‌وه‌ڵ بڵاو بـیون ؛ ده‌ره‌قه‌ت یه نێیاشتن که نوواێ ده‌س پێ کردن و ئه‌و رێ چین جه‌نگ جه‌هانی دوێم بگرن ، هه‌ر له‌ێ باوه‌ته‌و دی کیشه‌ێ نه‌ێرێد ئه‌گه‌ر دمۆکراسی مۆدرن ده‌ره‌تان یه نێیاشتوود که رۆمانه‌یل و داستانه‌یل باێه‌خ دار و به‌نرخ ئڕاێ به‌رده‌نگه‌یل سه‌رده‌م خوه‌مان ته‌ولید بکه‌ێد !
هه‌ر ئه‌و جووره که ته‌مام رۆمانه‌یل گه‌ورا و به‌ناوبانگێ که له دویاێ جه‌نگ جه‌هانی ئه‌وه‌ڵ بڵاو بـیون ؛ ده‌ره‌قه‌ت یه نێیاشتن که نوواێ ده‌س پێ کردن و ئه‌و رێ چین جه‌نگ جه‌هانی دوێم بگرن ، هه‌ر له‌ێ باوه‌ته‌و دی کیشه‌ێ نه‌ێرێد ئه‌گه‌ر دمۆکراسی مۆدرن ده‌ره‌تان یه نێیاشتوود که رۆمانه‌یل و داستانه‌یل باێه‌خ دار و به‌نرخ ئڕاێ به‌رده‌نگه‌یل سه‌رده‌م خوه‌مان ته‌ولید بکه‌ێد !
بابک خرّمدین و دسته گُل نویسندگان ایرانی! / منصور یاقوتی
بخش عظیمی از کتاب «حماسه بابک خرم دین» اثر نادعلی همدانی، مقاله، خطبه، و کلی گویی است بی هیچ بیان داستانی. اگر هم نویسنده قصد دارد بیانی داستانی به کتاب بدهد با این ادبیات سست صحنه ی رزم و جدال را بازسازی می کند
بخش عظیمی از کتاب «حماسه بابک خرم دین» اثر نادعلی همدانی، مقاله، خطبه، و کلی گویی است بی هیچ بیان داستانی. اگر هم نویسنده قصد دارد بیانی داستانی به کتاب بدهد با این ادبیات سست صحنه ی رزم و جدال را بازسازی می کند
«پرچم های کهنه صلح» مجموعه شعری تازه از مریم نظریان
پرچم های کهنه صلح یکی از مجموعه شعرهای موفق زنان کرمانشاهی در در طی یکی دو سال گذشته است. مریم نظریان کتابش را به اهتمام «نشر آثار برتر »به دست چاپ سپرده و در زمان محدودی به چاپ دوم رسیده است.
پرچم های کهنه صلح یکی از مجموعه شعرهای موفق زنان کرمانشاهی در در طی یکی دو سال گذشته است. مریم نظریان کتابش را به اهتمام «نشر آثار برتر »به دست چاپ سپرده و در زمان محدودی به چاپ دوم رسیده است.
وقتی «خوابهای خانقین» تعبیر میشوند! مروری بر مجموعه شعر تازه جلیل آهنگرنژاد / مازیار نظربیگی
...خواب های خانقین از لحاظ ساختار می تواند در دسته ی پسامدرن قرار بگیرد چون از مکتب خاصی تبعیت نکرده و ویژگی های آن نیز تحمیلی نیست و شاکله ی اصلی کتاب به خوبی در فضای فکری امروزی شکل گرفته است...
...خواب های خانقین از لحاظ ساختار می تواند در دسته ی پسامدرن قرار بگیرد چون از مکتب خاصی تبعیت نکرده و ویژگی های آن نیز تحمیلی نیست و شاکله ی اصلی کتاب به خوبی در فضای فکری امروزی شکل گرفته است...
گفتگو با استاد عبدالله جواری خوشنویس کرماشانی / اشکان میری
برای خوشنویسی با رسم الخط کوردی ما با مشکل جدایی حروف روبرو هستیم که سبب میشود در ترکیب بندی حروف و کلمات مشکلاتی به وجود بیاید. طی یک دوره شش ماه از اساتیدی که در رسم الخط کوردی فعالیت داشتند، دعوت کردیم و کارگاههایی برای خوشنویسانی که علاقه مند بودند برگزار کردیم، که خوشبختانه بسیاری از دوستان کار را دنبال کردند و الان هم در حال فعالیت هستند.
برای خوشنویسی با رسم الخط کوردی ما با مشکل جدایی حروف روبرو هستیم که سبب میشود در ترکیب بندی حروف و کلمات مشکلاتی به وجود بیاید. طی یک دوره شش ماه از اساتیدی که در رسم الخط کوردی فعالیت داشتند، دعوت کردیم و کارگاههایی برای خوشنویسانی که علاقه مند بودند برگزار کردیم، که خوشبختانه بسیاری از دوستان کار را دنبال کردند و الان هم در حال فعالیت هستند.
اسلام آباد شهر کانون‌های پرشور فرهنگی است / جلیل آهنگرنژاد
اینانی که علمداران حرکت های فرهنگی خودجوش می شوند، مثل همان نگهبانان اسطورەایِ قلعه ها در شب های تاریک تاریخ بانگ برمی آورند که: «کوووهستااان فرهنگ آاااارام است» اما واقعیت ، چیز دیگری است!
اینانی که علمداران حرکت های فرهنگی خودجوش می شوند، مثل همان نگهبانان اسطورەایِ قلعه ها در شب های تاریک تاریخ بانگ برمی آورند که: «کوووهستااان فرهنگ آاااارام است» اما واقعیت ، چیز دیگری است!
دکتر علی سهامی در میزگرد غزل امروز: غزل شناسنامه شعر ایرانی است
پیشینیان ما در وعظ و خطابه در لابلای سخنان خویش از شعر برای تاثیر بیشتر بر مخاطب بهره برده اند، از میان سایر هنر ها در درازنای تاریخ ادبی ایران، هیچ کدام به اندازه شعر و به ویژه غزل نتوانسته در غنا بخشیدن به زبان ایرانی تاثیرگذار باشد، در زمانه کنونی علم و تکنولوژی به سبب گسترش و پیشرفت و بی نهایتی دانش نتوانسته نقش وحدت بخشی میان انسانها ایجادکند
پیشینیان ما در وعظ و خطابه در لابلای سخنان خویش از شعر برای تاثیر بیشتر بر مخاطب بهره برده اند، از میان سایر هنر ها در درازنای تاریخ ادبی ایران، هیچ کدام به اندازه شعر و به ویژه غزل نتوانسته در غنا بخشیدن به زبان ایرانی تاثیرگذار باشد، در زمانه کنونی علم و تکنولوژی به سبب گسترش و پیشرفت و بی نهایتی دانش نتوانسته نقش وحدت بخشی میان انسانها ایجادکند
مجموعه شعر «رنگ آخر جنگ ها» اثر سودابه زنگنه منتشر شد
صدای آزادی: سودابه زنگنه شاعر کرمانشاهی مجموعه شعرش را با نام رنگ آخر جنگ ها منتشر کرد. این کتاب که به اهتمام «نشر هشت» منتشر شده است دربرگیرنده اشعار آزاد شاعر کرمانشاهی است
صدای آزادی: سودابه زنگنه شاعر کرمانشاهی مجموعه شعرش را با نام رنگ آخر جنگ ها منتشر کرد. این کتاب که به اهتمام «نشر هشت» منتشر شده است دربرگیرنده اشعار آزاد شاعر کرمانشاهی است
روز خبرنگار چه پیامی دارد؟ منصور یاقوتی
خبرنگار باید به مسائل روزگار چیره باشد که بتواند پرسش‌های خردمندانه طرح نماید. خبرنگار می باید متکی بر شخصیتی قوی باشد که بتواند در برخورد با مقامات بلندپایه مسؤول، پرسش‌های جدی در راستای منافع شهروندان داشته باشد و از هیچ چیز نترسد و در برخورد با مقامات، ضمن ادب و احترام، آنها را به چالش بکشد. خبرنگار صدای جامعه است.
خبرنگار باید به مسائل روزگار چیره باشد که بتواند پرسش‌های خردمندانه طرح نماید. خبرنگار می باید متکی بر شخصیتی قوی باشد که بتواند در برخورد با مقامات بلندپایه مسؤول، پرسش‌های جدی در راستای منافع شهروندان داشته باشد و از هیچ چیز نترسد و در برخورد با مقامات، ضمن ادب و احترام، آنها را به چالش بکشد. خبرنگار صدای جامعه است.
زبان کردی/ گویش و لهجه کرماشانی / محمود ظریفیان
سخنگویان زبان واحد، هر یک به طرزی خاص از آن دانش یکسان زبانی انباشته در ذهن بهره می گیرند و به این ترتیب، زبانی واحد شکل ها و نمودهای متفاوتی پیدا می کند.(۲) این شکل ها و نمودهای متفاوت در اثر عوامل مختلفی پدید می آید که به طور عمده به جنسیت، طبقه ی اجتماعی، شغل، منطقه ی جغرافیایی، سن و حتی به ویژگی های دیگر فرد کاربر زبان مربوط می شود.
سخنگویان زبان واحد، هر یک به طرزی خاص از آن دانش یکسان زبانی انباشته در ذهن بهره می گیرند و به این ترتیب، زبانی واحد شکل ها و نمودهای متفاوتی پیدا می کند.(۲) این شکل ها و نمودهای متفاوت در اثر عوامل مختلفی پدید می آید که به طور عمده به جنسیت، طبقه ی اجتماعی، شغل، منطقه ی جغرافیایی، سن و حتی به ویژگی های دیگر فرد کاربر زبان مربوط می شود.
چرا از استاد طاهر یارویسی تجلیلی شایسته نکردیم؟ چنگیز اقبالی
صدها نفر از برجستگان هنری ما باید در کنج انزوا و فراموشی بدون دریافت کمترین قدرشناسی از جانب ما سر بر سینه خاک بگذارند. چرا اینگونه بی تفاوت در آستانه بحران و حتا فروپاشی فرهنگی فقط به نظاره نشسته ایم. از هنرمندان برجسته این دیار کسی سراغی نمیگیرد. کسی نمی پرسد استاد سید جلال الدین محمدیان با آن آواز حریرگونش کجاست. چرا در اوج و به یکباره ناپدید میشوند.
صدها نفر از برجستگان هنری ما باید در کنج انزوا و فراموشی بدون دریافت کمترین قدرشناسی از جانب ما سر بر سینه خاک بگذارند. چرا اینگونه بی تفاوت در آستانه بحران و حتا فروپاشی فرهنگی فقط به نظاره نشسته ایم. از هنرمندان برجسته این دیار کسی سراغی نمیگیرد. کسی نمی پرسد استاد سید جلال الدین محمدیان با آن آواز حریرگونش کجاست. چرا در اوج و به یکباره ناپدید میشوند.
حدیث من و موسیقی کیهان کلهر / روزبه داودیان
تا پیش از کلهر فکر می کردم که با کمانچه تنها می توان ردیف قجری محبوب سنت گرایان را نواخت. فکر می کردم این ساز فرتوت تاب آرشه های بداهه نوازی شعورمند و شورمند را ندارد. کلهر به زیبایی نادانی ام را اثبات کرد.تا پیش از کلهر باور عامه ی نوازندگان کمانچه این بود که ردیف برای تار و سه تار نوشته شده؛ باید آن را متناسب با کمانچه نواخت.
تا پیش از کلهر فکر می کردم که با کمانچه تنها می توان ردیف قجری محبوب سنت گرایان را نواخت. فکر می کردم این ساز فرتوت تاب آرشه های بداهه نوازی شعورمند و شورمند را ندارد. کلهر به زیبایی نادانی ام را اثبات کرد.تا پیش از کلهر باور عامه ی نوازندگان کمانچه این بود که ردیف برای تار و سه تار نوشته شده؛ باید آن را متناسب با کمانچه نواخت.
«امروز همان روزَ» / فروزان یاری
از کنار درهای بستۀ خانه ها عبور می کنی. از سراشیبی ای که در برزه دماغ افتاده پایین، می روی. سوز گزندۀ پاییز لای چادرت می پیچد. چادر را دور منجق های پیراهنت می کشی. سرِ خیابان که می رسی کمی می ایستی و نفسی تازه می کنی. نگاهی به بالا می اندازی. ابرها مثل پنجه های عقاب آسمان را پر کرده اند. صدایی تیز و بُرنده گوشت را می خراشد. صدایی مثل واشه یا عقاب...
از کنار درهای بستۀ خانه ها عبور می کنی. از سراشیبی ای که در برزه دماغ افتاده پایین، می روی. سوز گزندۀ پاییز لای چادرت می پیچد. چادر را دور منجق های پیراهنت می کشی. سرِ خیابان که می رسی کمی می ایستی و نفسی تازه می کنی. نگاهی به بالا می اندازی. ابرها مثل پنجه های عقاب آسمان را پر کرده اند. صدایی تیز و بُرنده گوشت را می خراشد. صدایی مثل واشه یا عقاب...
نکیسا ذوالنوری در گفتگو با صدای آزادی: نویسنده به واقعیت موجود خیانت می کند تا واقعیتی نو بسازد
امروزه بحث فُرم و محتوا یکی از جنجالی ترین مباحث نشست های ادبی است. اینکه چه کسی درست می گوید یا کدام را باید بر دیگری ترجیح داد به عقیده من یک دورِ باطل است. فُرم و محتوا مانند تن و روح برای ماهیت دادن به آدمی ضرورت دارند پس برای کسی که دیدگاهی این چنینی دارد پرداختنِ محض به یکی از مباحثِ مذبور اندکی دور از واقعیت خواهد بود.
امروزه بحث فُرم و محتوا یکی از جنجالی ترین مباحث نشست های ادبی است. اینکه چه کسی درست می گوید یا کدام را باید بر دیگری ترجیح داد به عقیده من یک دورِ باطل است. فُرم و محتوا مانند تن و روح برای ماهیت دادن به آدمی ضرورت دارند پس برای کسی که دیدگاهی این چنینی دارد پرداختنِ محض به یکی از مباحثِ مذبور اندکی دور از واقعیت خواهد بود.
کرماشان و کت و شلوارهای مجلسیِ خالی از نماینده / جلیل آهنگرنژاد
اگر چه گفته‌اند:«اندازه نگه دار که اندازه نکوست» اما وقتی «کارد به استخوان» برسد، نمی توان به سادگی از کنار مسائل گذشت. پس می گویم: اگر روزی برای عقب‌ماندگی، بیکاری و هزاران مشکل دیگر کرمانشاه، کسانی به پای میز محاکمه بروند، بدون شک نمایندگان در صف اول محاکمه خواهند بود. اگر چه هم اکنون نیز در مقابل وجدان های بیدار مردم مظلوم کرمانشاه مدام محاکمه می شوند.
اگر چه گفته‌اند:«اندازه نگه دار که اندازه نکوست» اما وقتی «کارد به استخوان» برسد، نمی توان به سادگی از کنار مسائل گذشت. پس می گویم: اگر روزی برای عقب‌ماندگی، بیکاری و هزاران مشکل دیگر کرمانشاه، کسانی به پای میز محاکمه بروند، بدون شک نمایندگان در صف اول محاکمه خواهند بود. اگر چه هم اکنون نیز در مقابل وجدان های بیدار مردم مظلوم کرمانشاه مدام محاکمه می شوند.
گیانه‌وه‌ره‌یل وه‌ێڵ مه‌ترسی دارن؟ / ئه‌شکان میری
یه‌کێگ له‌ی گێچه‌ڵه‌یله، جێ وه جێ کردن نه‌خوه‌شیه‌یلێگه ک حه‌یات وه‌حش وه پێان حه‌ساس و نیه‌تیونێد خوه‌ێ له وه‌رێان بپارێزێد. به‌ڵاو بیون ئه‌نگه‌ڵ و نه‌خوه‌شیه‌یل عفونی له حه‌یات وه‌حش له چه‌ن ساڵ له یه‌وه‌ر وێنه‌ێگ دیار و رووناک ئڕا ئه‌ی قسه‌سه.
یه‌کێگ له‌ی گێچه‌ڵه‌یله، جێ وه جێ کردن نه‌خوه‌شیه‌یلێگه ک حه‌یات وه‌حش وه پێان حه‌ساس و نیه‌تیونێد خوه‌ێ له وه‌رێان بپارێزێد. به‌ڵاو بیون ئه‌نگه‌ڵ و نه‌خوه‌شیه‌یل عفونی له حه‌یات وه‌حش له چه‌ن ساڵ له یه‌وه‌ر وێنه‌ێگ دیار و رووناک ئڕا ئه‌ی قسه‌سه.
ئەزموون مودرنیتە لە شێعر کوردی؛ دەرفەت یا گیچەڵ مودڕنیسم
سەرهەڵدان سەنعەتی و ئاڵ‌و‌گوڕ فەرهەنگی، کومەڵایەتی و ئابووری له نیمەی دوێم قەڕن نوزدەهم و سەرەتای قەڕن بیسم ک جهان تۊشیار گووڕان له مەفهومەیل بنەڕەتیێگ؛ لەوای "متافیزیک" و "دین" و " شێوەی تەولید" و "هەڵس‌ونیش ئنسان گەرد جهانا" هات، وە دەورەی مودڕن یا مدڕنیتە ناو گیر بۊە. ..
سەرهەڵدان سەنعەتی و ئاڵ‌و‌گوڕ فەرهەنگی، کومەڵایەتی و ئابووری له نیمەی دوێم قەڕن نوزدەهم و سەرەتای قەڕن بیسم ک جهان تۊشیار گووڕان له مەفهومەیل بنەڕەتیێگ؛ لەوای "متافیزیک" و "دین" و " شێوەی تەولید" و "هەڵس‌ونیش ئنسان گەرد جهانا" هات، وە دەورەی مودڕن یا مدڕنیتە ناو گیر بۊە. ..
«باخ غزل» کتابی از شاعر نام‌آشنای اسلام آبادی
چهل و چهار سال پیش در بغداد کتابی از شعرهای کُردی‌اش چاپ می شود و در آن کتاب، گردآورنده می گوید:« متأسفانه شاعر این اشعار کوردی فوت شده‌است». اما چهل و چهار سال بعد، یعنی همین امروز صبح بیست و نهم تیرماه از پله های غیر استاندارد دفتر صدای آزادی بالا می آید...
چهل و چهار سال پیش در بغداد کتابی از شعرهای کُردی‌اش چاپ می شود و در آن کتاب، گردآورنده می گوید:« متأسفانه شاعر این اشعار کوردی فوت شده‌است». اما چهل و چهار سال بعد، یعنی همین امروز صبح بیست و نهم تیرماه از پله های غیر استاندارد دفتر صدای آزادی بالا می آید...
خبرنامه
بازنشر مطالب سایت «سايت بلوط - فرهنگ و هنر غرب كشور» با ذکر منبع مجاز مي باشد.
